Verwachting van de spaarrente in 2023 en de lange termijn: verder omhoog of niet?

De spaarrentes zijn in de afgelopen maanden flink gestegen. Dit ten gevolge van de renteverhogingen van de Europese Centrale Bank (ECB) om de hoge inflatie in Europe te bestrijden. Sparen is hierdoor aantrekkelijker geworden. Zet deze trend door of zwakt die af in 2023 en op de lange termijn?

Europa kampt op dit moment met hoge inflatie. De prijs van goederen en diensten is in korte tijd flink toegenomen. Dit zorgt voor financiële problemen. De ECB wil het inflatiepercentage daarom terugbrengen naar 2,00% en gebruikt de rente als instrument om dit doel te bereiken.

De EU-instelling verhoogt de belangrijkste rentetarieven om sparen aantrekkelijker te maken. Hierdoor geven mensen minder geld uit en wordt er meer geld op de spaarrekening gezet. Dit zou moeten leiden tot lagere inflatie. Voor klanten loont een hogere spaarrente. Het is daarom interessant om de verwachtingen voor 2023 en op de lange termijn onder de loep te nemen.

Spaarrente in september 2023

Allereerst is het goed om in kaart te brengen wat de huidige spaarrentes zijn. Hieronder staat een overzicht van de banken met de hoogste spaarrente in september 2023.

Deze tabel toont aan dat men de hoogste rente ontvangt bij online banken. Deze banken concurreren onderling sterk met elkaar en veranderen hun rentes regelmatig. Ze houden de rente-ontwikkelingen van de Europese Centrale Bank in de gaten en spelen daarop in. De hoogste spaarrentes liggen op dit moment nog steeds onder het rentepercentage van de ECB en zouden naar verwachting dan ook verder kunnen stijgen.

Ook traditionele Nederlandse grootbanken voeren renteverhogingen door, maar daar ligt de spaarrente wel nog steeds lager. Deze banken zijn echter ook nog niet klaar met het verhogen van de rentes. De rente op spaarrekeningen van Rabobank is op 11 september verhoogd naar 1,70% tot € 20.000. ING heeft de rente opgeschroefd naar 1,25%. ABN AMRO, RegioBank en SNS Bank bieden eveneens 1,25% rente en ASN Bank biedt een rente van 1,20% aan.

Renteverhogingen ECB in de afgelopen maanden

Om een verwachting te kunnen geven van de spaarrente in de komende maanden, moet er worden gekeken naar de beleidsverhogingen in de afgelopen maanden. In de onderstaande grafiek is te zien wanneer de ECB de rente heeft verhoogd en wat het rentepercentage op dat moment is.

In de grafiek is te zien dat de rente op 27 juli 2022 voor het eerst in drie jaar is verhoogd. Daarvoor was de rente jarenlang negatief. De laatste renteverandering in jaren vond plaats op 18 september 2019. Toen kwam de rente uit op -0.50%. In juli 2022 kwam de rente voor het eerst in jaren op het nulpunt uit. Daarna steeg deze snel. De eerste twee keer verhoogde de ECB de rente met 0.75%. Daarna volgden stappen van 0.50%. Sinds mei 2023 is de ECB overgestapt naar een sprong van 0.25%.

De onderstaande grafiek geeft weer wat de rentestand op de eerste dag van de maand was in de periode van juli 2022 tot en met oktober 2023. De grafiek geeft weer hoe de rente is ontwikkeld en in welke periode de grootste en kleinste sprongen plaatsvonden.

De grootste sprong vond plaats tussen 1 november 2022 en 1 januari 2023. De rente is in deze periode met 1.25% toegenomen. Daartegenover staat de periode 1 april 2023 tot en met 1 juni 2023, waarin de rente met slechts 0.25% minder hard is gestegen.

Op basis van deze ontwikkelingen kan worden geconcludeerd dat de Europese Centrale Bank op dit moment klaar is met het doorvoeren van grote rentesprongen. De ECB heeft nog geen pauze of stop aangekondigd en kan de rente blijven verhogen, maar doet dit sinds de recente verhogingen met 0.25% naar verwachting enkel nog in kleine stappen.

Verwachting van de spaarrente in 2023

President van De Nederlandsche Bank (DNB) Klaas Knot gaf op 6 september in gesprek met economisch platform Bloomberg aan dat beleggers de kans op een renteverhoging niet mogen onderschatten. ECB-bestuurslid en president van de Duitse centrale bank Joachim Nagel gaf eerder al aan voor een verdere renteverhoging in september te zijn en ook centralebankpresident van België, Oostenrijk en Letland gaven aan hierachter te staan.

Ook economen verwachtten dat de rente naar 4.00% wordt verhoogd. Dat bleek uit een enquête onder economen die werd afgenomen door Bloomberg. De uitspraken van beleidsmakers en de verwachtingen van economen bleken juist. Op 14 september heeft de ECB de beleidsrente met 0.25% verhoogd naar 4.00%. Dit is het hoogste niveau dat de rente ooit heeft bereikt.

Nu de rente voor de tiende keer is verhoogd en de inflatie in de meeste Europese landen daalt, heerst de vraag: is een verdere renteverhoging nog wel nodig? De ECB zou kunnen besluiten de renteverhogingen te pauzeren of staken. Ook voor september werd dit in overweging genomen, maar toen werd toch besloten de rente nog een keer op te schroeven. Dit zou echter weleens de laatste keer kunnen zijn geweest.

Spaarrente op de lange termijn: pauzeren of verlagen?

Knot gaf in juli al aan dat een pauze of staking van de renteverhogingen tot de mogelijkheden behoort. Relevante gegevens en doorslaggevend bewijs zullen volgens hem bepalend zijn voor het beleid van de ECB.

Ook ECB-president Christine Lagarde gaf in diezelfde maand aan dat zowel een verdere verhoging als een pauzering in overweging wordt genomen. ‘Een pauze, wanneer die zich voordoet, in september of later, hoeft niet noodzakelijkerwijs definitief te zijn. De inflatie moet duurzaam terugkeren naar haar doel. We bevinden ons in een onzekere omgeving en zullen de situatie en onze actie per vergadering opnieuw beoordelen’, vertelde ze.

President van de Letse centrale bank en ECB-bestuurder Martins Kazaks zei op 19 september dat een renteverlaging in de eerste helft van 2024 onwaarschijnlijk is. Ook sluit hij een verdere verhoging niet uit als het beleid niet snel genoeg het gewenste effect heeft.

Wat de ECB gaat doen, hangt dus af van het effect dat de renteverhogingen hebben op de inflatie in Europa. De inflatie in de eurozone daalt op dit moment licht. In Nederland is de inflatie al gedaald naar 3,00%. De ontwikkelingen lijken dan ook de goede kant op de gaan. Beleidsmakers en economen kunnen desondanks nog geen eenduidig antwoord geven op de vraag of het doel in 2024 of 2025 bereikt zal worden.

ABN AMRO-economen verwachten wel dat de ECB de beleidsrente volgend jaar gaat verlagen. ‘Wij verwachten dat de macro-economische resultaten (zowel groei als inflatie) onder de verwachtingen van de ECB zullen uitkomen en zien dit dan ook als de piek in de beleidsrente. We verwachten dat de centrale bank volgend jaar zal overgaan tot renteverlagingen’, aldus een financieel expert van de bank.

Voordat de ECB op renteverlagingen overgaat, zal ze de rente naar verwachting eerst op een hoog niveau vastzetten. ECB-bestuurslid en hoofd van de Franse centrale bank François Villeroy de Galhau zei aan het begin van de zomer al dat de rente een tijd lang op het hoogste punt zal blijven. ‘Als ik het hoogste punt zeg, is dat geen piek, maar eerder een hoog plateau waar we lang genoeg op moeten blijven om alle effecten van ons beleid volledig door te geven’, zei hij tijdens een conferentie in Frankrijk.

Het einde van de renteverhogingen is dus in zicht en een pauzering van de renteveranderingen lijkt eraan te komen. De verwachting is wel dat renteverlagingen niet voor 2024 zullen worden doorgevoerd. Voor banken hoeft een einde van de renteverhogingen bovendien geen stop te betekenen. Hun rentepercentages komen namelijk nog niet in de buurt van het huidige rentetarief van de ECB. De rente-ontwikkelingen blijven daardoor interessant voor particuliere en zakelijke klanten en er wordt verwacht dat de rente nog een tijd hoog blijft.

Milou Ros

Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.