Het financieel welzijn van Nederland
Laatst bijgewerkt op: 27 januari 2022
Geld lenen kost geld. En een lening moet altijd afbetaald worden. Om mensen tegen te hoge schulden te beschermen, houdt het Bureau Krediet Registratie (BKR) alle kredietgegevens van de Nederlandse bevolking bij. Zo kunnen kredietverstrekkers op basis van de actuele situatie bepalen of het verstrekken van een nieuwe lening wel of niet verstandig is.
Halverwege 2021 kwam het BKR met een nieuwe editie van de Schulden Monitor. Dit statistische rapport geeft inzicht in het financieel welzijn van Nederland in 2020. Hoeveel mensen hebben er bijvoorbeeld een consumptief krediet? Hoe zit het met betalingsproblemen? Dit soort vragen worden beantwoord in de Schulden Monitor.
Schulden Monitor van het BKR
Het BKR brengt de Schulden Monitor 2020 uit om financiële trends en ontwikkelingen van de bevolking te herkennen en volgen. Zo was de verwachting dat de coronacrisis een duidelijk effect zou laten zien. Toch bleek dat mee te vallen. Het aantal Nederlanders met een consumptief krediet nam bijvoorbeeld juist af met 0,6 miljoen.
Ook nam het totaal aantal Nederlanders met betalingsproblemen af. Maar zoomen we in op de verschillende leeftijdsgroepen? Dan laten de cijfers zien dat jongeren tot 25 jaar juist meer betalingsproblemen hebben. In 2019 waren er zo’n 32.000 jongeren met geregistreerde betalingsproblemen. Eind 2020 kwam de teller uit op 34.000. Toch blijft de leeftijdsgroep 41 tot 50 jaar de categorie met de meeste betalingsproblemen.
Ondanks dat in 2020 het totaal aantal Nederlander met betalingsproblemen afnam, steeg de kans op herhaling. Bijna 20% van de mensen die eerdere betalingsproblemen oploste, kwam binnen 6 maanden opnieuw in de financiële problemen. Wie eerder een betalingsachterstand had, komt dus makkelijker in aanraking met nieuwe betalingsproblemen.
Wat doet het BKR?
De Stichting BKR registreert leningen en kredieten van de Nederlandse bevolking. En of deze schulden leiden tot betalingsproblemen. Een betalingsachterstand leidt tot een negatieve BKR-registratie. Betaalt iemand de lening netjes op tijd terug? Dan is er sprake van een positieve BKR-registratie. Op basis van deze gegevens kunnen toekomstige kredietverstrekkers bepalen of zij iemand wel of geen nieuwe lening geven. Zo wordt voorkomen dat iemand zich teveel in de schulden werkt. Het doel van het BKR is dan ook het bevorderen van het financieel welzijn van Nederland.
Wanneer een BKR-registratie?
Zodra iemand geld leent, is de kredietverstrekker verplicht om dit te melden bij het BKR. Het gaat dan om een lening vanaf €250 en voor langer dan één maand. Op dit moment worden de volgende kredieten geregistreerd:
- Creditcard
- Rood staan
- Persoonlijke lening
- Doorlopend krediet
- Kopen op afbetaling
- Telefoon met abonnement
- Auto leasen via private lease
- Uitgesteld betalen (“koop nu, betaal later”)
De hypotheek en studieschuld zijn niet bij het BKR bekend. Toch pleit het BKR voor een toevoeging van deze leningen. Dit zou ervoor moeten zorgen dat kredietaanbieders nog beter zaken kunnen afwegen voor het wel of niet verstrekken van een lening. Door alle schulden bij het BKR te registreren – dus ook data over studiefinanciering, studieschulden en hypotheken – zouden de gegevens van het BKR zo veel mogelijk up-to-date, zuiver en volledig zijn.
Studieschuld registreren bij het BKR
Ook de Autoriteit Financiële Markten (AFM) pleit voor het wel registreren van de studieschuld bij het BKR. Dit zou moeten voorkomen dat (jonge) mensen een te hoge hypotheek kunnen krijgen. Zo blijkt uit onderzoek dat zo’n 15% van de starters de studieschuld niet opgeeft bij het aanvragen van een hypotheek. Terwijl de gemiddelde studieschuld toeneemt, van €12.400 in 2015 naar €13.700 in 2019.
Studentenorganisatie ISO ziet de BKR-registratie van de studieschuld niet zitten. Het leenstelsel en de huidige woningmarkt maakt het voor studenten en starters al erg lastig om een huis te kopen. Laat staan als daar een extra registratie bijkomt.
Op dit moment is er nog geen besluit genomen of de studieschuld wel of niet bij het BKR wordt geregistreerd. Het blijft een puntje op de agenda…
Saskia Oegema is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij onderzoekt en schrijft voor verschillende websites in de financiële dienstverlening. Zowel haar Bachelor Bedrijfseconomie als haar Master in Economics – met als specialisatie Corporate Finance and Control – heeft ze behaald aan de Radboud Universiteit van Nijmegen.