Het overlijden van een dierbare is een ingrijpende gebeurtenis. Naast het verwerken van het verdriet moet er ook een hoop worden geregeld, zoals de bankzaken. Om dat te kunnen doen, hebben de nabestaanden wel toegang nodig tot de bankrekening. Met een verklaring van erfrecht kunnen ze deze toegang krijgen. Maar wanneer is een verklaring van erfrecht echt nodig en in welke gevallen niet?
Een verklaring van erfrecht is een door de notaris opgestelde akte. In deze akte staat wie de erfgenamen van de overledene zijn en wie recht heeft op (een deel van) de erfenis. Ook staat erin wie bevoegd is om bepaalde zaken te regelen rondom de nalatenschap. Met een verklaring van erfrecht kunnen nabestaanden dus bewijzen dat ze recht hebben op toegang tot de bankproducten, zoals een betaalrekening en spaarrekening, van de overledene.
Wanneer iemand is overleden, dienen nabestaanden dit te melden bij de bank. Ze kunnen de bankzaken echter niet zomaar overnemen. De bank vraagt eerst om verschillende documenten. Denk hierbij aan een kopie van het identiteitsbewijs, een kopie van de akte van overlijden en een uittreksel van het Centraal Testamenten Register. Het is bovendien van belang dat het geld van de overleden rekeninghouder alleen terechtkomt bij de nabestaanden die daar recht op hebben. Daarom kan een bank ook vragen om een verklaring van erfrecht.
Toch vraagt een bank niet altijd om zo’n verklaring. Er zijn situaties waarin de bank dit niet nodig vindt, bijvoorbeeld als het banksaldo relatief laag is of als er een langstlevende partner is. In sommige andere situaties vraagt een bank juist altijd om een verklaring van erfrecht. Dit komt bijvoorbeeld voor als de erfgenaam minderjarig is of in het buitenland woont en ook als het gaat om zakelijke rekeningen of om ingewikkelde financiële producten, zoals een hypotheek of levensverzekering.
Het is voor nabestaanden goed om te weten of ze wel of geen verklaring van erfrecht nodig hebben. Dit kunnen ze controleren aan de hand van de online checklist van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB).
Na het overlijden van de rekeninghouder is het voor nabestaanden goed om eerst contact op te nemen met de bank. De meeste banken in Nederland hebben een speciale Nabestaanden Servicedesk. De bank kan dan precies vertellen welke documenten er wel en niet nodig zijn voor het afwikkelen van de bankzaken.
Het aanvragen van een verklaring van erfrecht is namelijk niet gratis. Een notaris maakt de verklaring op, en dat kost al snel een paar honderd euro. De notaris brengt alle erfgenamen van de overledene in kaart. Dit doet hij aan de hand van een onderzoek bij onder andere de burgerlijke stand en het Centraal Testamenten Register. Houd er rekening mee dat dit enkele weken of zelfs maanden kan duren in het geval er veel erfgenamen zijn.