Komt er een digitale euro?
De Europese Commissie overweegt een digitale euro door te voeren in de eurozone. Dit zou een extra betaalmiddel moeten worden naast giraal en contant geld. De digitale euro zit nu nog in een voorbereidende en experimentele fase. Of de digitale euro echt wordt doorgevoerd, is op dit moment nog niet bekend. Op deze pagina bespreken we wat we anno 2024 weten over de eventuele komst van de digitale euro en hoe deze eruit komt te zien.
Beginfase van de ontwikkeling
In 2021 startte de Europese Centrale Bank (ECB) met een onderzoek naar het ontwerp van de digitale munt, de impact van het betaalmiddel en de verspreiding ervan. Op 18 oktober 2023 werd op basis van dit onderzoek besloten de eventuele invoering van de digitale euro voor te bereiden.
De ECB werkt op dit moment aan een opzet van de technische regels en afspraken voor betalingen. Ook wordt er gewerkt aan de voorbereiding van de technische componenten van de digitale euro. De voorbereidingsfase bestaat uit twee delen. Het eerste deel duurt twee jaar, waarna het tweede deel volgt als de ECB daartoe heeft beslist. Om te kunnen besluiten of en wanneer de digitale euro er komt, moeten de Europese landen bovendien nog instemmen met het wetsvoorstel.
Op 28 juni 2023 kwam de Europese Commissie bovendien met een eerste voorstel. Over dit voorstel moet nog worden onderhandeld door de EU-landen, het Europees Parlement en de Europese Commissie. Wanneer dit precies gebeurt, is nog niet bekend.
Voorstel voor digitale euro
De digitale euro moet een betaalmiddel worden dat naast het geld op de bankrekening en contant geld door consumenten kan worden gebruikt. De Europese Centrale Bank (ECB) zou deze munt aan commerciële banken moeten gaan uitgeven. Om de digitale euro te kunnen gebruiken, moeten consumenten dan een gratis rekening openen bij één van deze commerciële banken. De digitale euro zou ook beschikbaar moeten worden voor mensen die nu moeilijk aan een bankrekening kunnen komen.
Betaalmiddel naast giraal en contant geld
Op dit moment wordt in Europa met twee middelen betaald: contant geld en giraal geld. Commerciële banken geven deze betaalmiddelen uit. Het geld dat consumenten op hun betaalrekening en spaarrekening hebben staan, kan offline in winkels worden gebruikt. Het geld op deze rekeningen kan daarnaast in contant geld worden opgenomen bij een geldautomaat.
De digitale euro moet als derde betaalmiddel functioneren. Het wordt een variant van contant geld en zal contant geld niet vervangen. De Europese Commissie vindt dat contant geld overal beschikbaar moet blijven. Eurolanden moeten erop toezien dat dit contante geld voldoende beschikbaar blijft voor iedereen. Daarnaast wordt er gedacht aan het verplicht stellen van de acceptatie van contant geld voor winkels.
Het grote verschil tussen digitaal en giraal geld is de werking op het moment dat een bank een storing heeft of failliet gaat. Giraal geld, het geld dat nu op de rekeningen staat, wordt beheerd door commerciële banken. De digitale euro zal worden beheerd door de centrale bank van Europa. Faillissement van een bank zal daardoor geen impact hebben op consumenten.
Toepassing voor consumenten en winkels
Consumenten moeten het nieuwe betaalmiddel overal kunnen gebruiken. De Europese Commissie wil dan ook dat alle winkeliers de digitale euro accepteren. Als dit verplicht wordt gesteld, mogen ondernemers een klein bedrag in rekening brengen voor deze transacties. Dit bedrag moet gelijk zijn aan bedragen die nu al worden gerekend voor andere betaalmethoden. Alleen kleine winkeliers die enkel met contant geld werken zullen de digitale euro niet hoeven te accepteren.
De digitale munt zal worden gebruikt via een app op de mobiele telefoon en een aparte rekening via bestaande apps van banken. Over het saldo wordt geen rente gerekend. Het betaalmiddel moet zowel online als offline kunnen worden gebruikt. Er is dus geen werkende internetverbinding nodig voor de digitale euro. Daarnaast komt er een grens voor het aantal digitale euro’s dat op een bankrekening kan staan. Het maximum staat nu vast op € 3.000.
Wanneer wordt de digitale euro gelanceerd?
Het is nog niet zeker dat de digitale euro wordt doorgevoerd. De vormgeving en uitvoering van de digitale munt kunnen nog veranderen. Het Europees Parlement en de ministers van Financiën van de eurolanden zijn bovendien nog volop in gesprek. Als de digitale euro er komt, zal het dan ook nog jaren duren voordat deze wordt gelanceerd.
Kritiek vanuit de politiek
De eventuele komst van de digitale euro zorgt sinds het begin voor kritiek. Er wordt getwijfeld aan de behoefte van deze e-munt. Bovendien zijn mensen bang dat Europese beleidsmakers straks kunnen zien waaraan ze hun geld uitgeven als ze dit betaalmiddel gebruiken. De Europese Commissie geeft aan dat centrale banken geen inzicht krijgen in de identiteit van burgers die de digitale euro gebruiken.
Doordat de digitale euro nog in de beginfase zit en veel nog onduidelijk is, wordt over de doorvoering van de digitale euro en mate van anonimiteit momenteel nog druk gediscussieerd binnen de Europese politiek.
Meer weten over?
