Nederlandse economie krimpt en belandt in milde recessie

De Nederlandse economie is in het tweede kwartaal van 2023 met 0,3% gedaald. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau van Statistiek (CBS). In het eerste kwartaal daalde het bruto binnenlands product (bbp) al met 0,4%. Hiermee is Nederland officieel in een milde recessie belandt. Daarvan is sprake bij twee opeenvolgende kwartalen van economische krimp.

Volgens het CBS valt deze daling te verklaren door het verschil tussen de import en export. Nederland voerde minder producten uit naar het buitenland en importeerde tegelijkertijd meer goederen. Daarnaast gaven huishoudens minder geld uit. Deze factoren spelen de grootste rol in de economische krimp in april, mei en juni.

Mindere resultaten dan andere landen

Met deze recessie doet Nederland het in de eerste helft van 2023 minder goed dan de omringende landen. In België en Frankrijk groeide de economie juist licht en in Duitsland steeg of daalde het bbp niet. ‘Onze belangrijkste handelspartners in de EU deden het dit kwartaal allemaal beter en ook in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten groeide de economie’, zegt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen in een persconferentie.

In de eerste helft van 2020 belandde Nederland door de coronapandemie voor het laatst in een recessie. ‘Als we de situatie nu vergelijken met vlak voor corona, dan geldt nog steeds dat de Nederlandse economie in de afgelopen jaren harder is gegroeid dan de meeste Europese landen. Het herstel was sneller, maar piekte ook eerder. De Nederlandse economie maakt een pas op de plaats. In de andere landen zet de groei nog wel door.’

Nederlanders geven minder uit door hoge prijzen

Nederlandse huishoudens letten door hoge prijsstijgingen voor boodschappen en energie beter op hun uitgaven. Ze gaven in het tweede kwartaal 1,6% minder uit. In het eerste kwartaal ging het nog om een daling van 0,2%. Het CBS kijkt hierbij naar de toegevoegde waarde van bedrijfstakken. Dit is het verschil tussen productie en verbruik van energie, materialen en diensten.

De gevolgen waren onder andere te merken in de bedrijfstak handel, horeca, vervoer en opslag. Deze leverde volgens het CBS de grootste negatieve bijdrage aan de economische ontwikkeling. De toegevoegde waarde van de energiebedrijven nam daarentegen juist het meest toe. Dankzij de hoge prijzen droeg deze bedrijfstak positief bij aan de economie.

Bedrijven investeerden daarnaast meer dan een kwartaal eerder. De investeringen in vaste activa stegen met 1,3%. Er werd vooral geïnvesteerd in vervoersmiddelen en machines. In woningen werd juist minder geïnvesteerd. De consumptie van de overheid groeide met 0,7%.

Geen stevige recessie en inflatie gedaald

De Nederlandse economie is ook ten opzichte van een jaar eerder gedaald met 0,3%. Het is de eerste keer in twee jaar dat de economische omvang kleiner is dan een jaar eerder. Hoewel er met twee dalingen van 0,4% en 0,3% officieel sprake is van een recessie, is deze tot nu toe beperkt.

Een stevige recessie kan leiden tot massaontslagen en faillissementen. Het CBS publiceerde vandaag echter ook cijfers over de arbeidsmarkt. Daaruit blijkt dat er voor iedere 100 mensen zonder een baan 122 opeenstaande vacatures zijn. De werkloosheid daalde daarnaast met 7.000 en er kwamen ook 7.000 banen bij. De krapte op de arbeidsmarkt houdt daarmee nog steeds aan.

De prijsstijgingen in Nederland nemen inmiddels af. In juli daalde de inflatie naar 4,6% ten opzichte van 5,7% een maand eerder. De Europese Centrale Bank wil de inflatie in de Europese Unie uiteindelijk terugdringen tot 2,0% en voert daarvoor renteverhogingen door. Het belangrijkste rentetarief staat nu vast op 3,75%. Deze hogere rentetarieven moeten sparen aantrekkelijker maken en lenen minder aantrekkelijk.

Milou Ros

Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.