Europese banken hanteren strengere voorwaarden voor leningen

Banken in Europa hebben de voorwaarden voor leningen in het eerste kwartaal van 2023 aangescherpt. Dat blijkt uit het kwartaalrapport van de Europese Centrale Bank (ECB). De strengere leenvoorwaarden gaan samen met de renteverhogingen die banken doorvoeren.

Door de hogere rentetarieven op leningen moeten consumenten meer geld terugbetalen als ze nu een lening afsluiten. Deze sterke toenames en de strengere voorwaarden hebben als gevolg dat de vraag naar leningen in Europa afneemt, stelt de ECB op basis van de Bank Lending Survey die is afgenomen onder 158 Europese banken.

Minder vraag door hoge rentes

Wie op dit moment een lening afsluit, betaalt daar aanzienlijk meer rente over dan een jaar geleden. De rente voor een persoonlijke lening schommelt op dit moment tussen de 7% en 9%. In 2022 lag dit getal een stuk lager. Toen hanteerden kredietverstrekkers rentetarieven tussen de 3% en 5%. Een lening van dezelfde hoogte kost particulieren en ondernemers daardoor nu beduidend meer.

‘Het algemene renteniveau is de belangrijkste oorzaak van de verminderde vraag naar leningen’, concludeert de ECB in het rapport. Banken geven in de enquête aan een sterke afname van het aantal kredietaanvragen te hebben gezien dan verwacht werd. Er wordt gesproken van de ‘sterkste afname sinds de globale financiële crisis’, waarmee wordt verwezen naar de kredietcrisis van 2007 tot en met 2011.

Strengere eisen en meer afwijzingen

Vooral voor risicovollere leningen zijn de rentes sterk toegenomen. Aan bedrijven wordt daarnaast om meer onderpand gevraagd voor zakelijke leningen. Deze strengere voorwaarden zijn het gevolg van een toenemende angst voor een recessie, geven de banken aan. De eisen zijn in het afgelopen kwartaal zelfs strenger geworden dan in eerste instantie werd verwacht.

Ook zijn Europese banken minder snel bereid om risico’s te nemen. Het is voor hen moeilijker geworden om zichzelf te financieren, doordat er minder spaargeld op de spaarrekeningen van banken wordt gezet en het moeilijker is geworden om obligaties uit te geven. Banken beschikken hierdoor over minder geld.

Het gevolg is een vermindering van het aantal goedgekeurde aanvragen voor leningen. In de hele eurozone worden steeds meer kredietaanvragen afgewezen, blijkt uit het kwartaalrapport. Particulieren en bedrijven moeten daardoor niet alleen meer rente betalen of onderpand geven, maar lopen ook een grotere kans op afwijzing door de bank.

Kleine renteverhoging door ECB verwacht

Aankomende donderdag maakt de ECB bekend of de belangrijkste rentepercentages opnieuw worden verhoogd. De centrale bank van de Europese en Monetaire Unie voert deze verhogingen door om de inflatie tegen te gaan. Mede door de strengere voorwaarden voor leningen wordt er een renteverhoging van 25 basispunten verwacht in plaats van 50 basispunten, zoals in de maanden hiervoor.

De Nederlandse bank ABN AMRO geeft aan dat er vroege signalen waarneembaar zijn van een daling van de kerninflatie. De maatregelen van de ECB zouden langzaamaan effect hebben, waardoor de rente minder snel verhoogd zou hoeven te worden. ‘We verwachte nu dat de ECB tijdens de vergadering van 4 mei de rente met 25 basispunten (bp) verhoogt en vervolgens in juni en juli nog twee maal met 25 bp’, zegt de bank.

Milou Ros

Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.