De Eerlijke Geldwijzer: wat is dat?

Sinds de klimaatcrisis staat groen en duurzaam leven op de agenda. En dat geldt niet alleen voor biologische producten uit de supermarkt en milieuvriendelijke vervoersmiddelen. Ook het kiezen van een bank doen mensen steeds bewuster. Want waar investeert een bank in? Hoe groen is een bank? En draagt een bank indirect bij aan de klimaatcrisis?

Dit soort vragen probeert de  Eerlijke Geldwijzer te beantwoorden door middel van 15 thema’s. De Eerlijke Geldwijzer is een samenwerking tussen Amnesty International, Milieudefensie, Oxfam Novib, PAX en World Animal Protection. Volgens het laatste rapport van de Eerlijke Geldwijzer steken banken, verzekeraars en pensioenfondsen 5 jaar na het Klimaatakkoord van Parijs nog veel meer geld in fossiele energie dan in duurzame energie.

Banken en spaargeld

Wie spaart, stalt zijn of haar spaargeld bij een bank. De bank gebruikt dit geld vervolgens om te investeren in bedrijven. Net zoals verzekeraars en pensioenfondsen beleggen met de premies.

De Eerlijke Geldwijzer zoekt uit in wat voor bedrijven banken investeren. Gaat het geld bijvoorbeeld naar bedrijven die mensenrechten schenden? Of investeren banken in ondernemingen die grote milieuschade veroorzaken? De Eerlijke Geldwijzer geeft Nederlandse banken een score op het gebied van 15 duurzaamheidsthema’s. Hoe hoger de score, hoe duurzamer de bank. Iedereen die een duurzame bank belangrijk vindt, kan zo precies zien op welke thema’s de bank goed of slecht scoort.

Financieren banken de klimaatcrisis?

Nieuw onderzoek van de Eerlijke Geldwijzer laat zien dat banken nog steeds massaal beleggen in kolen, olie en gas. Slechts 12% van de beleggingen in de energiesector was in duurzame energie. De overige 88% (34,4 miljard euro) werd belegd in fossiele energie.

ING was eind 2020 de grootste Nederlandse kredietverlener van de energiesector. Maar liefst 75% van het krediet werd geïnvesteerd in fossiele energie. ABN Amro komt met 71% op de tweede plaats.

De Eerlijke Geldwijzer pleit daarom voor een klimaatplicht. Al geruime tijd roepen de organisaties van het samenwerkingsverband dat financiële instellingen te traag en te weinig doen om de klimaatcrisis tegen te gaan. Het beleid, ambities en plannen van de meeste banken, verzekeraars en pensioenfondsen zijn ondermaats. Volgens de Eerlijke Geldwijzer is het noodzakelijk om een wettelijke plicht in te voeren die alle leningen en beleggingen in lijn brengt met het 1,5 graad doel.

Toch kan niet elke bank en verzekeraar zich in deze stelling vinden. Zo meldde het Verbond van Verzekeraars dat zij juist veel doen om te verduurzamen. Maar dat er simpelweg niet genoeg keuzes zijn binnen de groene beleggingsportefeuille.

Duurzame energie moet in de lift

Ondanks de forse investeringen in fossiele energie zijn er ook banken die wel meer geld in duurzame energie steken. Zo zijn Triodos en Volksbank (ASN/SNS) al jaren vooruitstrevend wat betreft hun duurzame beleid. Zij laten zien dan banken prima 100% duurzaam kunnen zijn.

Ook Rabobank doet een stap naar voren. Het aandeel duurzaamheid is sinds 2018 van 63% naar 88% gestegen.

De Eerlijke Geldwijzer roept banken, verzekeraars en pensioenfondsen op om per direct hun verantwoordelijkheid te nemen en te stoppen met het financieren van de klimaatcrisis. Daarbovenop pleit de Eerlijke Geldwijzer voor meer transparantie. Zo zou iedere bank moeten rapporteren over de genomen maatregelen en voortgang. Zodat iedereen inzicht heeft waar het spaargeld in wordt geïnvesteerd.

Saskia Oegema

Saskia Oegema is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij onderzoekt en schrijft voor verschillende websites in de financiële dienstverlening. Zowel haar Bachelor Bedrijfseconomie als haar Master in Economics – met als specialisatie Corporate Finance and Control – heeft ze behaald aan de Radboud Universiteit van Nijmegen.