Banken gaan klanten minder vaak controleren op witwassen

Klanten gaan minder impact ervaren van de witwascontroles van Nederlandse banken. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en De Nederlandsche Bank (DNB) gaan nieuwe standaarden formuleren om meer risicogebaseerd te controleren. De focus komt daarmee meer op criminelen en minder op betrouwbare klanten te liggen.

Tot op heden kunnen onder meer uitgaven in landen met een hoog risico worden gezien als ongebruikelijk wegens de verplichte klantenonderzoeken in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft). Daar komt nu verandering in. Het openen van een bankrekening wordt door de nieuwe standaarden weer eenvoudiger voor betrouwbare klanten. Ook zullen banken hen minder vaak lastige vragen stellen wanneer de uitgaven binnen een normaal patroon vallen.

Onderzoek en controle van transacties

Door de Wwft zijn banken op dit moment verplicht om transacties continu te monitoren. Daarmee dient te worden voorkomen dat criminelen via bankrekeningen geld witwassen dat met misdaad is verdiend. Banken moeten weten wie hun klanten zijn, waar het geld van de klanten vandaan komt en waarvoor de klanten het geld gebruiken. In praktijk betekent dit dat banken klantonderzoeken doen om ongebruikelijke transacties vast te stellen.

Een transactie kan als ongebruikelijk worden gezien wanneer het gaat om bijvoorbeeld stortingen, opnames of betalingen die niet passen in het normale proces van een rekening. Hieronder vallen onder meer betalingen naar een zogeheten hoogrisicoland of oorlogsgebied en ongewoon grote geldopnames, stortingen en betalingen met contant geld. Er is een lijst met risico’s opgesteld voor alle financiële instellingen. Als uit onderzoek blijkt dat een transactie ongebruikelijk is, dient dit gemeld te worden bij de Financial Intelligente Unit Nederland.

Minder klantimpact door nieuwe uitgangspunten

Uit een serie rondtafelgesprekken tussen banken en de DNB is gebleken dat de witwasonderzoeken van banken deels op de schop moeten. Hiervoor heeft de NVB een vijftal nieuwe standaarden gepubliceerd voor banken. Met deze uitgangspunten moeten de financiële instellingen zich meer proportioneel gaan focussen op de echte risico’s. Dit moet ertoe leiden dat banken hun klanten in situaties met een laag of neutraal risico minder vaak hoeven ‘lastig te vallen’. ‘Meer waar nodig, minder waar het kan!’ aldus de NVB in een nieuwsbericht.

Eén van de nieuwe standaarden zorgt ervoor dat klanten geen vragen meer hoeven te beantwoorden als zij transacties doen in landen die door de Europese Unie als hoog risico worden bestempeld. ‘Als iemand op vakantie gaan naar zo’n land en de uitgaven blijven in lijn met wat je van een gewone toerist mag verwachten, dan is er volgens de nieuwe NVB-standaard niet langer aanleiding voor indringende vragen of verscherpte maatregelen’, stelt de NVB.

Niet alleen particuliere klanten worden in de gaten gehouden. Ook zakelijke klanten hebben hier op dit moment mee te maken. De zogeheten UBO’s, de uiteindelijk belanghebbenden van een onderneming, worden door banken geïdentificeerd en geverifieerd. Een andere nieuwe standaard zorgt ervoor dat banken de gegevens in het UBO-register kunnen gebruiken in het geval van scenario’s met een laag of neutraal risiconiveau. Daarnaast is enkel bevestiging van de klant nodig. Aan het moeten afgeven van een UBO-verklaring komt daarmee een einde.

Specifieke standaarden voor sectoren

De eerste reeks aan gepubliceerde standaarden is slechts een begin. De komende tijd zal de Nederlandse Vereniging van Banken nog twaalf andere standaarden bekendmaken om de klantimpact te verminderen. ‘Speciale aandacht gaat daarbij uit naar ondernemers uit hoog-risicosectoren die vaak drempels ondervinden bij het regelen van hun bankzaken door het intensieve klantenonderzoek van de bank’, aldus de NVB.

De verwachte standaarden zullen gericht zijn op specifieke sectoren. De betrokken partijen willen voor deze sectoren bepalen waar de echte risico’s zitten, zodat de banken zich daarop kunnen focussen. De eerste nieuwe uitgangspunten zullen gericht zijn op non-profit organisaties, sekswerkers en cryptobedrijven. Daarna worden er standaarden gepubliceerd voor onder meer coffeeshops, automotie-bedrijven, betaalinstellingen en de detailhandel.

Milou Ros

Milou Ros is werkzaam als financieel tekstschrijver. Zij schrijft teksten voor verschillende websites in de financiële dienstverlening en heeft een Bachelor Journalistiek van Hogeschool Windesheim te Zwolle behaald.